Inleiding
Op dinsdag 12 november vond het eerste VisieCafé voor de Omgevingsvisie van Geertruidenberg plaats. Tijdens deze avond waren we te gast bij de Lambertuskerk in Raamsdonk om in gesprek te gaan over het buitengebied. Inwoners praatten mee over de toekomst van de gemeente Geertruidenberg aan de hand van een aantal thema’s. Deze inbreng wordt gebruikt om de Omgevingsvisie voor de gehele gemeente te maken.
Wethouder Kevin van Oort opende de avond en verwelkomde alle deelnemers.
Na een boeiend verhaal van Wout van Boesschoten over zijn initiatief om zijn wijk te verduurzamen (Energiewijk Floris 5.0) schoven de deelnemers aan bij zes thema’s. Daar werd er bijvoorbeeld gesproken over bedrijvigheid in het buitengebied, wat het zo fijn maakt om er te wonen, en hoe bewoners en ondernemers tegen de energietransitie aankijken. Hieronder volgt een verslag van de belangrijkste punten die op tafel zijn gekomen, gesorteerd op thema.
Nieuwe energie
- Er is al veel besef onder de deelnemers dat de energietransitie een grote opgave is.
- Geertruidenberg staat hier gelukkig niet alleen voor. Het is voor deelnemers belangrijk dat er goed wordt afgestemd met de regio waarin de Regionale Energiestrategie wordt opgesteld (WestBrabant).
- De gemeente moet de regie nemen als het gaat over nieuwe energie. Als er windmolens of zonneparken moeten komen, dan is het voor deelnemers belangrijk dat de hele gemeente ervan profiteert (ook financieel) en dat de gemeente regie heeft over de locaties.
- Men benoemt dat het heel onwenselijk is als slechts enkele agrariërs profiteren van een windmolen op hun eigen terrein. Iedereen moet hierin mee kunnen delen: niet alleen de lasten, maar ook de lusten.
- Er worden ook verschillende ideeën geopperd die naast windmolen in onze gemeente onderzocht kunnen worden, zoals zon op daken, potentie van het Amerterrein voor duurzame energieopwerk, geothermie, en wind en zon langs bestaande lijnen (zoals wegen en water).
- Deelnemers vinden het een goed idee als er naar koppelkansen wordt gekeken, zoals zonnepanelen op geluidswallen langs de snelwegen.
- Het is belangrijk dat welke oplossingen ook gekozen worden, deze op een goede manier in het landschap worden ingepast.
Bereikbaarheid
- In het buitengebied is er veel sprake van sluipverkeer waar de bewoners en ondernemers last van hebben. De aanpassingen aan de A27 kunnen het sluipverkeer verminderen, maar niet iedereen is ervan overtuigd dat dit ook daadwerkelijk gebeurt.
- Wegen in het buitengebied zijn er relatief slecht aan toe, er is meer en beter onderhoud nodig.
- Geplande wegversmallingen zorgen ervoor dat het dorp (Raamsdonk) steeds moeilijker bereikbaar wordt voor bestemmingsverkeer.
- Verkeersveiligheid is een probleem in het buitengebied. Om dit op te lossen kan er niet alleen naar snelheid beperkende maatregelen, maar moeten we ook aan de slag met het gedrag van de weggebruikers.
- Bang dat de bereikbaarheid van de bedrijven in de nieuwe situatie moeilijker wordt door wegversmallingen overige beperkende maatregelen. Kan ook voor brandweer en overige geneeskundige diensten voor problemen zorgen.
- Op dit moment is fietsen en wandelen niet aantrekkelijk in het buitengebied, en zelfs gevaarlijk.
- Daarom moeten er veilige wegen en paden komen. Als er veiligere routes zijn, dan zullen ook bewoners eerder de fiets pakken, zowel recreatief als voor woonwerkverkeer.
Gezond leven
- Er liggen zeker kansen in het buitengebied om meer ruimte te maken voor sporten, bewegen en recreëren. Door meer faciliteiten en infrastructuur te realiseren kunnen zowel bewoners van het buitengebied als van de kernen er gebruik van maken.
- Het buitengebied is niet aantrekkelijk om te wonen als we het hebben over gezond leven. Daarbij worden vooral verkeer, veiligheid, lucht en geluid als problemen benoemd.
- Door de ligging tussen twee snelwegen maken bewoners zich zorgen over of het wel gezond is om in het buitengebied te wonen. Er is vraag naar meer metingen.
- Deelnemers vragen zich af wat er met de Visie Kerklaan is gebeurd. Dit komt ook bij andere thema’s terug deze avond.
Groen, water en het klimaat
- In het buitengebied ontstaan nu met name problemen, omdat het steeds natter wordt en er vaker hevige regenval is. Droogte is in ons buitengebied nu geen probleem.
- We kunnen er samen voor zorgen dat water beter opgevangen wordt en niet in het riool terecht komt. Zo is er ook een buffer voor droge periodes. “Natte natuurontwikkeling” kan hierbij een oplossing bieden, maar ook kunnen agrariërs hier op hun eigen land ruimte voor maken voor waterretentie.
- In de kernen zien we steeds meer verharding, hierdoor komt regenwater in het riool terecht. Zeker bij hevige regenval is dit een probleem en daar heeft ook het buitengebied last van. Daarom moeten we ook zorgen dat water in de kernen beter weg kan (‘tegel eruit, plant erin”). Gemeente kan dit stimuleren, maar ook sturen bij nieuwbouwplannen, zodat er als voorbeeld 50% groene tuinen zijn.
- Er moet ook natuurcompensatie komen voor de verbreding van de A27. Dit biedt mogelijkheden, ook om als retentiegebied in te gaan zetten.
- Groen kan ook verschillende zaken afvangen, zoals CO2 maar ook fijnstof.
- Door erfbeplanting kunnen agrariërs bijdragen aan biodiversiteit. Het kan is ook onderdeel van de landschappelijke inrichting. Dit kan ook door bijvoorbeeld de akkerranden in te zaaien.
- Het buitengebied heeft een open karakter en dat moeten we ook behouden. Zichtlijnen zijn daarbij belangrijk. Daarom vinden deelnemers dat er niet overal bomen moeten komen. Bovendien zegt een bewoner: “Gras heeft een hogere CO2 opname dan bomen”. Er ligt een rol voor de gemeente om de openheid van het buitengebied te beschermen.
- De agrariërs nemen zelf al allerlei initiatieven. “Slagenland” natuurvereniging wordt bijvoorbeeld genoemd, maar ook “Ervenplus” voor vogels. Het kan hierbij een stimulans zijn als de gemeente ook meedoet.
Wonen in het buitengebied
- Deelnemers vinden het buitengebied aantrekkelijk om te wonen. Daarbij beschrijven ze het gebied met de woorden “rust, ruimte, bedrijvigheid en vrijheid”.
- Er zijn op dit moment weinig burgerwoningen in het buitengebied. De woningen die er zijn horen bij agrarische bedrijven. Er is geen behoefte aan nieuwe woningen in het buitengebied.
- Ook meer voorzieningen vindt men in het buitengebied niet nodig. Het gebied is klein dus voorzieningen zijn nog relatief dichtbij.
- Als bewoners ouder worden verwachten ze wel meer richting de kernen te verhuizen. Dit heeft te maken met de voorzieningen, maar ook met contact om eenzaamheid tegen te gaan.
- Recreatieve voorzieningen mogen volgens de deelnemers wel beter verbonden worden.
- Goede aansluitingen zijn belangrijk om het aantrekkelijk te maken.
- Aan deze tafel komen deelnemers al snel weer te spreken over het sluipverkeer, hier ervaren bewoners en ondernemers in het buitengebied veel last van. Agrariërs kunnen tijdens de spits bijvoorbeeld niet met groot materieel van hun terrein af.
- Informatievoorzieningen zijn slecht in het buitengebied. Het lokale krantje wordt bij veel bewoners niet bezorgd en ook met de post zijn er vaak problemen.
- Je kunt kwetsbaar zijn in het buitengebied. Dat kunnen de deelnemers vanavond zich goed indenken, maar zelf voelen ze zich veilig.
- Er is weinig sociale controle in het buitengebied. Doordat de afstanden relatief groot zijn kunnen buren niet bij elkaar op het erf kijken. Er is wel een buurtapp, maar dat is volgens deelnemers ‘schijnveiligheid’.
- Er is behoefte aan meer politiecontrole, zeker bij plekken waar weleens ongure types en dealers rondhangen. Het zwembad en de polder worden hierbij genoemd.
Werken en ondernemen in het buitengebied
- Onze gemeente heeft een ontzettend mooi buitengebied. Je kunt er goed ondernemen en recreëren. De gemeente heeft een belangrijke rol om te zorgen dat het aantrekkelijk buitengebied blijft. Deelnemers willen geen wildgroei van andere ontwikkelingen: die moeten passen in het landschap en bij de agrarische sector.
- Deelnemers zijn het erover eens dat landbouw de kern is van ons buitengebied en dat moeten we behouden. Andere functies kunnen we mogelijk maken, maar nieuwe ontwikkelingen mogen niet de agrarische bedrijven belemmeren. Het boerenland moet beschermd worden, we moeten er zuinig op zijn.
- Men ziet vooral mogelijkheden in multifunctionele gebouwen en gebruik. Daarbij wordt een kinderdagverblijf bij de boer als voorbeeld genoemd, maar ook de komst van zorgboerderijen wordt toegejuicht.
- Bewoners zien kansen om zware bedrijven bijvoorbeeld naar Dombosch te verplaatsen. Dan komt er weer meer ruimte voor agrarische bedrijven en concentreren we de industrie.
- Bedrijvigheid hoeft volgens de deelnemers vanavond niet door de gemeente verder gestimuleerd te worden. “Wij zij al ondernemers,” klinkt het. De gemeente kan hen vooral helpen door zaken niet te moeilijk te maken, en te adviseren bij complexe vragen zoals de stikstof problematiek.
- Er moeten wel regels zijn. Die regels moeten ook beter worden nageleefd. Er is weinig handhaving vanuit de gemeente, vinden deelnemers. Ook worden regels niet consequent toegepast. Bewoners noemen die ‘vriendjespolitiek’.
- Voor de deelnemers is het meest belangrijk dat in het buitengebied de landbouw op nummer één blijft staan. Nieuwe ontwikkelingen mogen dus niet belemmerend zijn voor agrarische bedrijven.
- De gemeente wordt opgeroepen: zorg dat open landschap van het buitengebied blijft gewaarborgd, zodat ruimte blijft voor agrarische sector en recreatie.